Kiedy weszła w życie nowelizacja Kodeksu karnego z dnia 20 marca 2015r?

Ustawa z dnia 20 marca 2015r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw weszła w życie w dniu 18 maja 2015r. od tego dnia obowiązują surowsze przepisy dotyczące m.in. wymiaru środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych za popełnienie przestępstwa prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego. Przed nowelizacją w przypadku wydania przez Sąd wyroku skazującego minimalny okres zakazu wynosił 1 rok, natomiast po nowelizacji okres ten wynosi minimum 3 lata.

Których sprawców obowiązują surowsze przepisy?

W tym miejscu należy podkreślić, iż surowsze przepisy obowiązują tych sprawców, którzy popełnili przestępstwo prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego po wejściu w życie nowelizacji Kodeksu karnego tj. od dnia 18 maja 2015r.

Natomiast osoby, które popełniły przestępstwo prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego jeszcze przed dniem wejścia w życie nowelizacji Kodeksu karnego tj. przed dniem 18 maja 2015r. odpowiadają na podstawie przepisów dotychczas obowiązujących.

Powyższe wynika wprost z art. 4 § 1 k.k., który stanowi, iż „Jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy”.

Dlatego też zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 4 § 1 k.k. do osób zatrzymanych przed dniem 18 maja 2015r. stosujemy przepisy dotychczas obowiązujące, gdyż są przepisami łagodniejszymi.

Omawiana nowelizacja wprowadziła do Kodeksu karnego następujące zmiany: 

1. zwiększenie minimalnego okresu trwania zakazu prowadzenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych z 1 roku do 3 lat, w przypadku: skazania sprawcy za przestępstwo prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego z 178a § 1 k.k. oraz w przypadku gdy sprawca przestępstwa z art. 173 k.k. (katastrofa w komunikacji), w art. 174 k.k. (sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy) lub w art. 177 k.k. (spowodowanie wypadku w komunikacji) zbiegł z miejsca zdarzenia.

2. wprowadzenie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w przypadku popełnienia przestępstwa z art. 178a § 4 k.k., chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami. Wówczas orzeczenie przez Sąd dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych nie jest obligatoryjne.
Jednakże gdy osoba skazana za przestępstwo z art. 178a § 4 k.k. popełnia ponownie przestępstwo z art. 178a § 1 k.k., wówczas Sąd na podstawie art. 42 § 4 k.k. orzeka obligatoryjnie dożywotnio zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych.

3. wprowadzenie obligatoryjnego orzeczenia na podstawie art. 47 § 3 k.k. nawiązki w przypadku skazania sprawcy, który był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, za przestępstwo z art. 173 k.k., art. 174 k.k., art. 177 k.k. oraz art. 355 k.k.

Nawiązka może być orzeczona na rzecz: pokrzywdzonego lub osoby najbliższej lub osób najbliższych, gdy w przypadku śmieci pokrzywdzonego sytuacja życiowa uległa znacznemu pogorszeniu lub w przypadku braku w/w osób na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Wysokość nawiązki wynosi co najmniej 10 000 zł. Jednakże na podstawie art. 47 § 4 k.k. Sąd może orzec nawiązkę w mniejszej wysokości w przypadku gdy: nawiązka powodowałaby zbyt duże obciążenie dla sprawcy i jego rodziny lub gdy pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą.

4. w przypadku skazania sprawcy za przestępstwo z art. 178a k.k., art. 179 k.k., art. 180 k.k. Sąd obligatoryjnie orzeka świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 5.000 zł, a w razie skazania sprawcy za przestępstwo określone w art. 178a § 4 k.k. co najmniej 10.000 zł.